28 czerwca br. Zespół Procesów Budowlanych, w ramach swojej działalności, odbył wyjazdowe seminarium szkoleniowe na trenie Oczyszczalni Ścieków w Koziegłowach.
Centralna Oczyszczalnia Ścieków zlokalizowana jest na północny wschód od miasta Poznania. Obiekt położony jest na prawym brzegu Warty w miejscowości Koziegłowy i zajmuje obszar ok. 60 ha.
Pierwsza koncepcja budowy oczyszczalni pojawiła się w 1954 roku. W 1971 - 1972 opracowano Założenia Techniczno- Ekonomiczne budowy COS oraz projekt techniczny zakładający 3 etapy
- I etap - oczyszczalnia mechaniczna dla Q = 55 000 m3/d
- II etap - oczyszczalnia mechaniczna ze wstępną biologią dla Q = 260 000 m3/d
- III etap - oczyszczalnia biologiczna dla Q = 330 000 m3 /d
Budowę rozpoczęto w 1974 r. a pierwsze ścieki popłynęły 31 grudnia 1985 roku. 5 listopada 1991 roku weszło w życie nowe Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, które narzuciło konieczność usuwania związków biogennych. Opracowano nową „Koncepcję technologiczną COŚ”, uwzględniającą wymagania określone nowymi przepisami, a następnie Założenia Techniczno-Ekonomiczne. W latach 1995-2001 przeprowadzono modernizację i rozbudowę Centralnej Oczyszczalni Ścieków, która objęła modernizację obiektów istniejących wraz z ich rozbudową do przepustowości 200 000 m3/d oraz budowę nowej wysokoefektywnej części biologicznej, w której zastosowano system zintegrowanego biologicznego usuwania związków węgla, azotu i fosforu. Rozbudowa i modernizacja oczyszczalni pochłonęła blisko 340 mln złotych. W kosztach partycypowało Miasto Poznań, pokrywając 50% nakładów inwestycyjnych.
| Projektowana przepustowość Qdśr=200000m3/d Qdmax = 260 000 m3/d RLM* =1 200 000 |
Rzeczywista przepustowość Qdśr= 100 260m3/d RLM = 1 026 000 |
* RLM - Równoważna Liczba Mieszkańców określa ilość zanieczyszczeń przeliczoną na liczbę mieszkańców, która wytworzyłaby daną ilość ścieków, zakładając, że każdy mieszkaniec produkuje 60 g BZT5/d. (BZT określa ilość tlenu potrzebną bakteriom do utlenienia biologicznie rozkładalnych związków organicznych w warunkach tlenowych w temp. 20o C ).
Zdolność hydrauliczna COŚ, umożliwia przyjmowanie coraz większej ilości ścieków, co jest w korelacji z planami inwestycyjnymi i rozbudową sieci kanalizacyjnej na terenie miasta Poznania i sąsiadujących gmin. Obecnie COŚ może bez problemu dodatkowo przyjąć 90 tyś. m3 ścieków. Ponadto oczyszczalnia posiada technologię biologicznego oczyszczania ścieków z dodatkowym usuwaniem związków biogennych, co powoduje jej bardzo wysoką sprawność technologiczną.
W części ściekowej następuje mechaniczny proces oczyszczania ścieków (zatrzymanie większych zanieczyszczeń stałych na kratach rzadkich i gęstych, usunięcie zawiesiny mineralnej w płaskownikach oraz oddzielenie zawiesiny organicznej w osadnikach wstępnych). Zatrzymywane na kratach tzw. skratki transportowane są do prasopłuczek, gdzie są płukane i odwadniane, a następnie gromadzone w kontenerach na odpady stałe. Zatrzymywany w płaskownikach piasek jest zgarniany zgarniaczami łopatkowymi do lejów piaskowych, skąd tłoczony za pomocą pomp pulpy piaskowej do separatorów piasku. Oddzielony w separatorach piasek gromadzony jest w kontenerach, natomiast odciek zawracany przed piaskowniki. Wypłukane i odwodnione skratki oraz piasek są wywożone i składowane na wysypisku odpadów komunalnych. W części biologicznej zastosowano system zintegrowanego biologicznego usuwania związków węgla, azotu i fosforu w procesie niskoobciążonego osadu czynnego (zmodernizowany system Bardenpho).
Część biologiczna wyposażona jest w 6 bioreaktorów o obj. 25 tyś. m3 każdy. Każdy bioreaktor składa się z sześciu komór:
- komory niedotlenionej dla procesu denitryfikacji osadu recyrkulowanego,
- komory beztlenowej dla defosfatacji,
- komory niedotlenionej dla denitryfikacji ścieków,
- komory przejściowej (mogącej pracować, jako niedotleniona lub tlenowa),
- komory tlenowej dla nitryfikacji ścieków,
- komory odtleniania (służy odtlenianiu strumienia recyrkulacji wewnętrznej).
Komory beztlenowe i niedotlenione wyposażone są w mieszadła, które mają na celu utrzymanie biomasy w zawieszeniu w całej objętości komór. Komory tlenowe natomiast wyposażone są w dyfuzory membranowe do napowietrzania drobnopęcherzykowego. Powietrze doprowadzane jest z hali dmuchaw w ilości max. 120 000 m3/h. Sterowanie ilością powietrza możliwe jest albo w odniesieniu do zadanego stężenia tlenu, albo w odniesieniu do stężenia azotu amonowego mierzonego w sposób ciągły. Ilość azotanów w odpływie regulowana jest poprzez recyrkulację wewnętrzną za pomocą mieszadeł pompujących. Ścieki po oczyszczeniu biologicznym kierowane są do osadników wtórnych, w których następuje oddzielenie osadu biologicznego poprzez sedymentację. Ścieki, które przeszły skomplikowany cykl oczyszczania czeka jeszcze rutynowe badanie, które potwierdzi, że spełniają nasze normy. Pozostała część osadu biologicznego wraca do bioreaktora, jako osad recyrkulowany, a tzw. osad nadmierny usuwany jest z układu oczyszczania ścieków i przekazywany do obiektów gospodarki osadowej.
W część osadowej, w procesie oczyszczania ścieków powstaje osad wstępny w osadnikach wstępnych oraz osad biologiczny w osadnikach wtórnych. Osad wstępny zagęszczany jest grawitacyjnie w zagęszczaczach, natomiast osad nadmierny zagęszczany jest mechanicznie na zagęszczarkach. Proces zagęszczania osadu nadmiernego wspomagany jest chemicznie za pomocą roztworu flokulanta przygotowywanego w stacji zarobowej. Stacja umożliwia zastosowanie środków w postaci proszku i emulsji. Zmieszane osady podawane są do Wydzielonych Komór Fermentacyjnych, gdzie w temperaturze 35 °C następuje rozkład związków organicznych w procesie beztlenowej fermentacji trwającej ok. 30 dni. Osad przefermentowany, po odgazowaniu i uśrednieniu w zbiornikach uśredniających, odwadniany jest na prasach taśmowych do stężenia suchej masy ok. 20%. Proces odwadniania, podobnie jak proces zagęszczania mechanicznego, wspomagany jest chemicznie za pomocą roztworu flokulanta. Roztwór ten przygotowywany jest w stacji zarobowej przystosowanej do korzystania ze środków w postaci proszku jak i emulsji. Odwodniony osad jest transportowany do stacji termicznego suszenia osadu, składającej się z trzech odrębnych linii suszarniczych, każda o zdolności odparowania wody na poziomie 3050 kg/h.
Istotą procesu jest zmieszanie, w odpowiedniej proporcji, (do ok. 67-70% s.m.) mokrego osadu z recyrkulowanym (wcześniej wysuszonym i zawracanym do układu) osadem suchym. Tak przygotowana mieszanina podawana jest, od góry, do cylindrycznej pionowej suszarki o średnicy 9 m wyposażanej w cztery półki (podgrzane do temp. 260°C). Za pomocą specjalnie przygotowanych zgarniaczy, osad przegarniany jest po gorących półkach w dół suszarki, aby umożliwić całkowite odparowanie wody. W trakcie przegarniania tworzony jest granulat o średnicy > 2 mm, który po opuszczeniu suszarki jest schładzany do temperatury 400 C i odpylany z nadmiaru pyłu. Gotowy produkt gromadzony jest w trzech silosach o pojemności Vczynne=110 m3 każdy.
W części gazowej, w procesie fermentacji produkowany jest biogaz w łącznej ilości ok. 18 000 m /d, który po odsiarczeniu na złożu biologicznym gromadzony jest w zbiorniku gazu a następnie sprężany i spalany przez trzy gazogeneratory produkujące energię elektryczną, każdy o mocy 941 kWh. Ciepło odzyskiwane ze stacji gazogeneratorów wykorzystywane jest na potrzeby własne oczyszczalni. Monitoring prac COŚ wykonywany jest przez laboratorium Badań Ścieków (posiadający stosowną do tego celu akredytację) znajdujące się na terenie oczyszczalni.
COŚ w Koziegłowach należy do z największych i najnowocześniejszych oczyszczalni w Polsce. Jakość oczyszczanych ścieków przewyższa wymogi Unii Europejskiej a wysoce zautomatyzowany proces technologiczny zapewnia wysokie parametry oczyszczania ścieków. Zainstalowany system wizualizacji i nadzoru technologicznego umożliwia pełną kontrolę procesów technologicznych, zapobiegając skutkom awarii. Niskie wskaźniki energetyczne pozwalają na oszczędną pracę urządzeń.
Wrażamy gorące podziękowanie firmie AQUANET S.A., Panu Ryszardowi Piotrowskiemu z działu kadr i szkoleń za umożliwienie ZPB zwiedzenie i udostępnienie materiałów nt. oczyszczalni oraz Pani technolog Barbarze Florczyk za oprowadzenie po obiekcie, bardzo ciekawy merytoryczny wykład, oraz opiekę nad grupą i gościnność.
Opracowanie z wykorzystaniem materiałów i zdjęć udostępnionych przez firmę AQUANET S.A.
Przewodnicząca ZPB