„Proszę o informację dotyczącą sprawowania nadzoru autorskiego nad robotami budowlanymi przez Projektanta dla przytoczonego poniżej przypadku:
Projektant wykonał dokumentację budowlaną na podstawie której realizowana jest budowa. W trakcie realizowania budowy, Projektant zakończył działalność firmy projektowej i zaniechał płacenia składek na IIB (nie posiada aktualnego zaświadczenia o przynależności do IIB).
1. Czy w danym przypadku Projektant może odmówić sprawowania nadzoru autorskiego ?
2. Jakie są ewentualne możliwości prawne by Projektanta „nakłonić" do sprawowania nadzoru autorskiego ?
3. Czy w przypadku sprawowania nadzoru (bez aktualnego zaświadczenia o przynależności do IIB) będzie on „skuteczny" zgodnie z przepisami PB ?"
Odpowiedź jest aktualna na dzień jej sporządzenia, czyli 19 lutego 2018 r.
W odpowiedzi na zapytanie Wielkopolska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa wyjaśnia następująco.
Ad. 1 Projektant nie może odmówić sprawowania nadzoru autorskiego.
Sprawowanie nadzoru autorskiego jest obowiązkiem publicznoprawnym i może być wymagane przez inwestora niezależnie od postanowień umownych. Wprowadzenie przez Ustawodawcę obowiązku pełnienia nadzoru autorskiego podyktowane jest interesem publicznym (ochrona bezpieczeństwa powszechnego, życia i mienia ludzi, uzasadnionych interesów osób trzecich). Wykonywanie nadzoru autorskiego stanowi podstawowy obowiązek projektanta określony w przepisie art. 20 ust. 1 pkt 4 Prawa budowlanego.
Nadzór autorski polega na stwierdzaniu w toku wykonywania robót budowlanych zgodności realizacji z projektem, a także na uzgadnianiu możliwości wprowadzania rozwiązań zamiennych w stosunku do przewidzianych w projekcie.
Ad. 2 Zarówno uchylanie się od podjęcia nadzoru autorskiego, jak i niespełnianie obowiązku wyjaśniania wątpliwości może stanowić naruszenie obowiązku zawodowego projektanta i być poddane sankcjom administracyjnym na podstawie odpowiednio art. 95 pkt 5 i art. 95 pkt 4 Prawa budowlanego.
Odmowa pełnienia nadzoru autorskiego może być podstawą do pociągnięcia Projektanta do odpowiedzialności zawodowej.
Ad. 3 Niezależnie od stanowiska przedstawionego w odpowiedzi na pytanie 1 i 2 bez przynależności do IIB nie jest możliwe pełnienie samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie (w tym przypadku Projektanta). W związku z tym, także wykonywanie nadzoru autorskiego przez taką osobę nie jest możliwe.Nadzór autorski może wykonywać każdy, kto posiada wymagane obowiązującymi przepisami uprawnienia. Możliwe jest zatem powołanie do pełnienia nadzoru autorskiego osoby posiadającej wymagane uprawnienia. Na Inwestorze ciąży w tym przypadku obowiązek powiadomienia o zaistniałej sytuacji właściwego Inspektora Nadzoru Budowlanego.
Zwracamy także uwagę, że osoba pełniąca w zastępstwie nadzór autorski powinna go realizować w taki sposób aby nie naruszać praw wyłącznych, jakimi są prawa autorskie twórcy dokumentacji projektowej w zakresie ochrony nienaruszalności treści i formy utworu (art. 16 pkt 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych).
Wielkopolska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa informuje jednocześnie, że niniejsze pismo nie stanowi oficjalnej wykładni prawa i nie jest wiążące dla organów administracji i innych, orzekających w sprawach indywidualnych.