„Zwracam się z uprzejmą prośbą o pomoc w prawidłowej interpretacji przepisu, który na etapie projektowania instalacji teletechnicznych budzi wiele wątpliwości. Zgodnie z treścią §192a rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1422) mieszkanie w budynku mieszkalnym wielorodzinnym należy wyposażyć w instalację wejściowej sygnalizacji dzwonkowej oraz w odpowiednią sygnalizację alarmowo – przyzywową dostosowaną do potrzeb osób niepełnosprawnych.
Co należy rozumieć poprzez „odpowiednią sygnalizację alarmowo – przyzywową dostosowaną do potrzeb osób niepełnosprawnych” W jaki praktyczny sposób spełnić wymagania przywołanego przepisu ?”
Odpowiedź jest aktualna na dzień jej sporządzenia, czyli 6 listopada 2018 r.
Wielkopolska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa wyjaśnia następująco:
Dotyczy:
treści § 192a [Obowiązek wyposażenia] Mieszkania w budynku mieszkalnym wielorodzinnym należy wyposażyć w instalację wejściowej sygnalizacji dzwonkowej oraz w odpowiednią sygnalizację alarmowo-przyzywową dostosowaną do potrzeb osób niepełnosprawnych , Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U z 18 września 2015 r. poz.1422)
Zapytanie:
Co należy rozumieć poprzez „odpowiednią sygnalizację alarmowo – przyzywową dostosowaną do potrzeb osób niepełnosprawnych”. W jaki praktyczny sposób spełnić wymagania przywołanego przepisu ?
Opinia
Nowelizacji poddano przepisy dotyczące instalowania systemów przyzywowych w budynkach mieszkalnych. Zgodnie z paragrafem 191 – w brzmieniu rozporządzenia przed nowelizacją – w odpowiednie systemy sygnalizacji alarmowo-przyzywowej musiały być wyposażane mieszkania w budynkach wielorodzinnych i odrębne mieszkania w budynkach zamieszkania zbiorowego, ale jedynie w razie przeznaczenia ich dla osób niepełnosprawnych. Obecnie paragraf 192a zmienionego rozporządzenia wprowadza obowiązek instalowania w ww. budynkach systemów alarmowo-przyzywowych dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych.
Oprócz wspomnianego powyżej rozporządzenia problematykę bezpieczeństwa osób niepełnosprawnych regulują następujące akty prawne i normatywne:
- Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych, która stała się przyczynkiem do opracowania normy ISO 21542 Konstrukcje budowlane – dostępność i używanie środowiska zabudowanego (ang. Building construction – Accessibility and usability of the built environment). W paragrafie 26.14 zatytułowanym Alarm zawarte zostały informacje dotyczące budowy oraz funkcjonowania systemów przywoławczych w toaletach dla osób niepełnosprawnych.
- Warunki do korzystania z obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego przez osoby niepełnosprawne, w szczególności poruszające się na wózkach inwalidzkich, określa ustawa Prawo budowlane. Zapisy ustawy dotyczą tylko elementów konstrukcyjnych, takich jak windy lub pochylnie.
- Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej w sprawie domów pomocy społecznej nakłada obowiązek wyposażania w system przywoławczo-alarmowy i system alarmowo- przeciwpożarowy obiektów budowlanych przeznaczonych na domy pomocy społecznej.
- Norma niemiecka DIN VDE 0834 2000- 04 w części 1 i 2 określa zasady budowy oraz funkcjonowania systemów przywoławczych. Nie jest wprawdzie normą obowiązującą w Polsce, jednak pomocniczo warto się z nią zapoznać, ponieważ często specyfikacje istotnych warunków zamówienia w przypadku modernizacji, rozbudowy lub budowy obiektów służby zdrowia, domów pomocy społecznej czy budynków użyteczności publicznej zawierają wymóg zgodności z nią. Po nowelizacji będzie to zapewne dotyczyło również budynków mieszkalnych. W Unii Europejskiej mają zastosowanie normy krajów członkowskich, które najczęściej powstawały w oparciu o tę właśnie normę lub w krajowych aktach prawnych zawarte są odwołania do niej. Pod pojęciem systemu alarmowo-przyzywowego należy rozumieć urządzenia wykorzystujące instalacje telekomunikacyjne, a w przypadku braku takiej możliwości osobne dedykowane instalacje, pozwalające na przekazywanie sygnału alarmowego do wskazanych podmiotów, realizujących usługi monitorowania w celach przyzywowych, opieki lub zdrowotnych. W przypadku gdy np. nieruchomość jest chroniona 24 godz. na dobę, sygnał alarmowy może być przekazany do pomieszczenia, w którym przebywa pracownik ochrony.
Do wprowadzonych zmian odnoszą się zapisy §192e i §192f z których wynika, że okablowanie dla systemu alarmowo-przyzywowego ma być wykonane z parowych kabli symetrycznych UTP kategorii 5 lub wyższej oraz powinny być zakończone na odpowiednim osprzęcie połączeniowym tak, aby zapewnić dla łącza lub kanału minimum charakterystykę klasy D, przy czym jedno z tych łączy powinno być przeznaczone na potrzeby instalacji, o których mowa w § 192a.
§ 192e [Instalacja w budynku mieszkalnym wielorodzinnym] Instalację telekomunikacyjną budynku mieszkalnego wielorodzinnego stanowią w szczególności:
6.okablowanie wykonane z parowych kabli symetrycznych wraz z osprzętem instalacyjnym i urządzeniami telekomunikacyjnymi;
§ 192f. 1. Punkt połączenia instalacji telekomunikacyjnej z publiczną siecią telekomunikacyjną (punkt styku) powinien:
10. W instalacji telekomunikacyjnej, o której mowa w § 192e pkt 6, do każdej telekomunikacyjnej skrzynki mieszkaniowej powinny być doprowadzone co najmniej dwa parowe kable symetryczne UTP kategorii 5 lub wyższej oraz powinny być zakończone na odpowiednim osprzęcie połączeniowym tak, aby zapewnić dla łącza lub kanału minimum charakterystykę klasy D, przy czym jedno z tych łączy powinno być przeznaczone na potrzeby instalacji, o których mowa w § 192a, lub podobnych, natomiast drugie łącze doprowadzone z punktu połączenia z publiczną siecią telekomunikacyjną powinno być przeznaczone w szczególności na potrzeby świadczenia usług telekomunikacyjnych, w tym usług szerokopasmowego dostępu do Internetu.
Ponieważ wprowadzone zmiany pomimo dwóch lat funkcjonowania na rynku, wzbudzały nadal wiele emocji zarówno w zakresie wymagań technicznych jak i zakresu rzeczowego jego stosowania, Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji w 2015 roku opracowało „Kodeksu Dobrych Praktyk budynkowych instalacji telekomunikacyjnych”, który dotyczy budowy instalacji telekomunikacyjnych w budynkach wielorodzinnych. Podstawowym celem kodeksu jest omówienie zasad projektowania, wykonawstwa i odbioru końcowego instalacji telekomunikacyjnych w budynkach wielorodzinnych, odpowiadających wymaganiom rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. W pkt. 3.4.2 „Instalacja alarmowo-przyzywowa” przedstawiono przykładowe sposoby realizacji sygnalizacji alarmowo-przyzywowej.
Podsumowanie:
Budynkowa instalacja telekomunikacyjna wg nowego rozporządzenia jest zupełnie inną instalacją, niż ta poprzednia. Obecnie budynki powinny być w pełni wyposażane we własną (budynkową) infrastrukturę teletechniczną. Poprzednio, aby zapewnić dla osób niepełnosprawnych dedykowaną instalację przyzywową należało wybudować taką instalację od podstaw. Obecnie taka instalacja będzie już gotowa w zakresie okablowania budynkowego i potrzebnych miejsc kolokacji urządzeń wspólnych. Pozostaje więc jedynie instalacja dostosowanych do indywidualnych potrzeb urządzeń końcowych w mieszkaniu osoby zainteresowanej i ewentualnie pewnych urządzeń zbiorczych, które także mogą być zastosowane zgodnie z potrzebami wspólnoty. Urządzenia końcowe natomiast nie są regulowane w przepisach budowlanych.
Ustawodawca nakłada obowiązek instalacji systemu przywoławczego, jednak nie zostały sprecyzowane ani funkcje, ani parametry systemu. Zapis ten znacznie powiększa obszar zastosowania systemów przywoławczych i z pewnością powinien wzbudzić zainteresowanie projektantów i deweloperów.
Wielkopolska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa informuje jednocześnie, że niniejsze pismo nie stanowi oficjalnej wykładni prawa i nie jest wiążące dla organów administracji i innych, orzekających w sprawach indywidualnych.