Wielkopolska Okręgowa
Izba Inżynierów Budownictwa

Czy inspektor nadzoru ma obowiązek kontroli projektu przez ocenę jego zgodności z przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej?

„Proszę o odpowiedź w następującej kwestii:
Wg prawa budowlanego:
Art. 20 1.
Do podstawowych obowiązków projektanta należy:

1) Opracowanie projektu budowlanego w sposób zgodny z wymaganiami ustawy, ustaleniami określonymi w decyzjach administracyjnych dotyczących zamierzenia budowlanego, obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej;
oraz:
Art. 25 Do podstawowych obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego należy

1)
Reprezentowanie inwestora na budowie przez sprawowanie kontroli zgodności tej realizacji z projektem i pozwoleniem na budowę, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej;

Pytanie: Czy oznacza to, że inspektor nadzoru ma obowiązek kontroli projektu przez ocenę jego zgodności z przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej”.

Odpowiedź jest aktualna na dzień jej sporządzenia, czyli 25 stycznia 2019 r.

Wielkopolska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa wyjaśnia następująco:

Przytoczony w zapytaniu fragment zakresów obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego obowiązywał w takiej formie do czasu nowelizacji Ustawy Prawo Budowlane, natomiast fragment dotyczący zakresów obowiązków projektanta obowiązuje od czasu nowelizacji Ustawy Prawo Budowlane. Wspomniana nowelizacja to Ustawa z dnia 20 lutego 2015r. o zmianie ustawy – Prawo Budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 27 marca 2015r. poz.443). Nowelizacja ta weszła w życie z dniem 28.06.2015r., a w zakresie art.82b z dniem 1.01.2016r.

Wspomniany w zapytaniu „obowiązek kontroli projektu przez ocenę jego zgodności z Przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej” może, ale nie musi wynikać z treści zapisu Art.25 Ustawy Prawo Budowlane.

Z analizy obowiązków projektanta oraz inspektora nadzoru inwestorskiego można wywnioskować, że dotyczą one zakresu, na który osoby pełniące te samodzielne funkcje techniczne w budownictwie mają największy wpływ przez działanie tzn. projektanta na powstanie projektu budowlanego a inspektora nadzoru inwestorskiego na przebieg prac budowlanych związanych z realizacją obiektu budowlanego.

Zgodnie z Art.25 P.B. do podstawowych obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego należy:

1) Reprezentowanie inwestora na budowie przez sprawowanie kontroli zgodności jej realizacji z:

  • projektem i pozwoleniem na budowę,* (czyli utworem objętym prawami autorskimi w którym już zgodnie z obowiązkami projektanta zawarta jest cześć przepisów oraz zasad wiedzy technicznej w dodatku z ostrym zaznaczeniem „obowiązującymi),
  • przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej.

*Aktualnie powinno być „projektem lub pozwoleniem na budowę” – zastąpienie spójnika „i” spójnikiem „lub” spowodowane było wprowadzeniem przez ustawodawcę możliwości budowy np. domu jednorodzinnego na zgłoszenie – w przypadku takim nie ma pozwolenia na budowę ale jest projekt i obowiązek powołania kierownika budowy oraz inspektora w razie potrzeby. Oczywiście dopuszczalny jest wariant równoczesnej kontroli zgodności budowy  z projektem jak i  pozwoleniem na budowę.

Charakter zapisu obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego („sprawowanie kontroli zgodności budowy”) może wskazywać na  wykonawczy (tzn. nie projektowy) etap realizacji inwestycji, który także wymaga sprawowania kontroli zgodności z przepisami i zasadami wiedzy technicznej nie rozwiniętymi w projekcie budowlanym lub wręcz w projekcie budowlanym pominiętymi (np. informacje zawarte w instrukcjach, wytycznych, wymaganiach, poradnikach, rekomendacjach, klasyfikacjach, deklaracjach, aprobatach, itp., związanych bezpośrednio z wbudowywanymi materiałami lub systemami).

Warto zastanowić się  także nad znaczeniem terminu „zasady wiedzy technicznej”. Poniżej definicja zawarta w wyroku II SA/Op 54/15 - Wyrok WSA w Opolu (data orzeczenia 2015-07-21):

„Zasady wiedzy technicznej (sztuki budowlanej) określane są w doktrynie jako "fachowe wiadomości" oparte na osiągnięciach aktualnej techniki i nauki, a także uzyskane w toku działalności praktycznej, czyli jest to pojęcie ogólne, które nie znajduje swojego odzwierciedlenia w przepisach”.

Wspomniany w zapytaniu „obowiązek kontroli projektu przez ocenę jego zgodności z przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej”, ale nie musi wynikać z treści zapisu Art. 25 Ustawy Prawo Budowlane.

Inspektor nadzoru inwestorskiego jest zobowiązany do kontroli projektu na zasadach wynikających m.in z tytułu etyki zawodowej osób będących członkami samorządu inżynierów budownictwa oraz Kodeksu Cywilnego. Inspektor po zapoznaniu się z projektem powinien zgłosić inwestorowi wszelkie nieprawidłowości jakie uda mu się zauważyć. Nie jest od niego wymagane przeprowadzanie np. obliczeń, powinien wskazać wady mające charakter oczywisty i możliwe do wykrycia przy dopełnieniu należytej staranności. Usługi świadczone przez inspektora będą oceniane w procesie inwestycyjnym na podstawie wyższego standardu uzasadnionego profesjonalnym wykonaniem zleconej czynności.

Przedstawione wyżej stanowisko w zakresie „obowiązku kontroli przez inspektora nadzoru inwestorskiego projektu przez ocenę jego zgodności z przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej” jest tylko jednym z możliwych wyjaśnień tego problemu. Sformułowanie: „przepisy oraz zasady wiedzy technicznej” przez swoją ogólność pozostawia szerokie możliwości interpretacyjne obowiązków i tym samym ewentualnej odpowiedzialności inspektora nadzoru inwestorskiego. Sformułowanie to ma uzmysłowić projektantom, kierownikom budowy i robót oraz inspektorom nadzoru inwestorskiego, że muszą prezentować najwyższe standardy pełnienia funkcji by przeciwdziałać wszelkim szkodom i tym samym przeciwdziałać swojej odpowiedzialności lub współodpowiedzialności.

Wielkopolska Okręgowa Izba Inżynierów Budownictwa informuje jednocześnie, że niniejsze pismo nie stanowi oficjalnej wykładni prawa i nie jest wiążące dla organów administracji i innych, orzekających w sprawach indywidualnych. W przypadkach trudnych lub niezrozumiałych, osoba zainteresowana bądź organ administracji publicznej może zwrócić się do organu stanowiącego dane prawo o udzielenie prawidłowej wykładni tego przepisu